Wynik nr 2

Celem projektu AWARE jest wypracowanie wspólnego podejścia odnośnie metodyki oceny dobrostanu zwierząt w rolnictwie ekologicznym w trakcie inspekcji.

W ramach realizacji pakietu roboczego nr 2 dokonano przeglądu dotychczasowych koncepcji dobrostanu zwierząt w rolnictwie ekologicznym. Stwierdzono, że istnieje potrzeba doskonalenia dotychczasowych koncepcji, opartych głównie na kryteriach technicznych, poprzez ich uzupełnienie o wskaźniki związane bezpośrednio z kondycją zwierząt. Niemniej jednak, ewaluacja projektów pilotażowych, w których stosowano wskaźniki kondycyjne wykazała kilka krytycznych ograniczeń, takich jak czasochłonność czy wymóg pogłębionej wiedzy specjalistycznej.

Celem pakietu nr 3 było wypracowanie, w oparciu o ustalenia pakietu roboczego nr 2, wspólnego podejścia do oceny dobrostanu zwierząt, obejmującego zbiór wskaźników kondycyjnych odnoszących się do różnych gatunków zwierząt, i przydatnego w trakcie kontroli eko-rolniczych.

Ramy ogólne wspólnego podejścia do inspekcji

Na wstępie partnerzy projektu AWARE określili główne zasady nowego podejścia do kontroli. Uzgodniono je na podstawie doświadczeń z praktyki i znajomości przedmiotu organizacji partnerskich.

Ustalono, że protokoły inspekcji powinny być przystępne, intuicyjne i oparte na jednoznacznych, solidnych kryteriach, by uzyskać akceptację ze strony jednostek certyfikujących o różnym podejściu do dobrostanu zwierząt. Protokoły powinny operować pojęciami znanymi zarówno inspektorom, jak i rolnikom. Z tego względu uznano, że ważne jest jednoznaczne nawiązanie do eko-rolniczej regulacji prawnej UE.

Ponadto, protokoły powinny umożliwiać zbudowanie bazy szkoleniowej i kształceniowej, co jest celem pakietu roboczego nr 4 niniejszego projektu, wreszcie – nadawać się do praktycznego zastosowania w inspekcji eko-rolniczej.

Opracowanie zarysu wspólnej metodyki inspekcji, w tym zarysu protokołu

Opracowano szczegółowe protokoły inspekcji dla zwierząt gospodarskich (m.in. dla bydła, owiec, kóz, trzody, kur niosek, indyków i broilerów), z uwzględnieniem różnic gatunkowych.

Każdy protokół zaczyna się od części wprowadzającej, w dużym stopniu jednakowej dla wszystkich gatunków, z niewielkimi różnicami. Wprowadzenie zawiera praktyczne wskazówki i wytyczne dotyczące stosowania protokołów. Następna część dotyczy bezpieczeństwa biologicznego i środków higieny ważnych dla inspektora.

Główna część protokołu inspekcji to lista pytań kontrolnych, pozwalających na etapową ocenę dobrostanu zwierząt, poczynając od oceny ogólnej kondycji zwierząt na podstawie ich obserwacji oraz sprawdzenia warunków ich utrzymania, czyli kryteriów dotyczących zasobów. Po części ogólnej następuje szczegółowa analiza poszczególnych grup zwierząt w świetle kryteriów określonych dla danego gatunku. W tym celu opracowano jednolity system punktowy, ułatwiający prowadzenie inspekcji. Na postawie ogólnej analizy ryzyka w gospodarstwie zwierzęta są kwalifikowane do określonych pod-grup. W przypadkach znikomego ryzyka grupy są ustalane losowo. Protokoły sugerują, by wielkość pod-grup była powiązana z wielkością stada i uwzględniała gatunek zwierząt.

Nowa koncepcja inspekcji pozwala inspektorom wykorzystać w pełni ich umiejętności i daje szansę ściślejszej współpracy z rolnikiem. Oczekuje się, że w ten sposób zwiększy się akceptacja nowej metodyki i jej lepsze zrozumienie zarówno przez inspektorów, jak i rolników.

W ostatniej fazie pracy nad pakietem nr 3 opracowano dokumenty pomocnicze, objaśniajace znaczenie każdego działania w protokole.

Wyniki realizacji pakietu nr 3 zostaną wykorzystane przy realizacji zadań pakietu nr 4, czyli przy opracowaniu koncepcji szkolenia inspektorów rolnnictwa ekologicznego, w celu praktycznego wdrożenia nowej koncepcji.